مطالبی درباره ناتوانی در یادگیری

بهروز همه وقتش را به درس خواندن می گذراند. دوستانش بعد از مدرسه برای بازی فوتبال میرفتند اما او صاف به خانه برمی گشت و درسهایش را دوباره و دوباره می خواند. بااینکه اینقدر سخت تلاش می کرد اما نمی توانست چیزی را به خاطر بسپرد و نمره هایش همیشه در حد متوسط بودند. این درحالی بود که دوستش احسان، که به نظر می رسید هیچوقت درس نمی خواند، همیشه بهترین نمره ها را می گرفت. این به نظر عادلانه نبود.

چون دیگر از این وضعیت خسته شده بود، پدرش و معلمانش از روانشناس مدرسه برایش وقت گرفتند. روانشناس تشخیص داد که بهروز ناتوانی یادگیری دارد. بهروز بااینکه چون فهمیده بود موضوع از چه قرار است کمی خیالش راحت شده بود اما هنوز هم نگران بود. اصلاً از آن اصطلاح "ناتوانی" که بهش چسبانده بودند خوشش نمی آمد. نمی دانست که این مشکل چه بلایی سر آینده اش می آورد. آیا می توانست به دانشگاه برود و رشته مورد علاقه اش مهندسی را دنبال کند؟

? ناتوانی های یادگیری به چه مشکلاتی گفته می شود؟

آنهایی که تشخیص داده شده دچار مشکل ناتوانی یادگیری هستند، ممکن است درابتدا دچار ترس و واهمه شوند. اما ناتوانی یادگیری هیچ ارتباطی با هوش فرد ندارد—از این گذشته، افراد بسیار موفقی مثل والت دیزنی، الکساندر گراهام بل، وینستون چرچیل، همه دچار ناتوانی یادگیری بوده اند.

ناتوانی یادگیری مشکلاتی هستند که بر توانایی مغز در دریافت، پردازش، آنالیز و ذخیره اطلاعات تاثیر می گذارد. این مشکلات باعث می شود یک دانش آموز بسیار کندتر از فردی که این مشکل را ندارد، مطالب را یاد بگیرد. ناتوانی یادگیری انواع و اقسام مختلف دارد. اکثر دانش آموزانی که دچار این مشکل هستند، به بیش از یک نوع از آن مبتلا هستند. برخی از انواع خاص آن می تواند در توانایی فرد در تمرکز کردن نیز اخلال ایجاد کند و درنتیجه باعث پریشانی و سردرگمی فکر فرد شود. سایر انواع ناتوانی های یادگیری می تواند خواندن، نوشتن، تلفظ کردن، یا حل مسئله های ریاضی را برای فرد مشکل کند.

طریقی که مغز ما اطلاعات را پردازش می کند بسیار پیچیده است—پس جای تعحب نیست که چرا بعضی اوقات همه چیز درهم برهم می شود. عمل ساده نگاه کردن به یک تصویر را در نظر بگیرید: مغز ما نه تنها باید خطوط را به شکل تصویر درآورد، بلکه باید تشخیص دهد که این تصویر چیست و آنرا به سایر اطلاعاتی که در ذهن ما وجود دارد مرتبط کند و بعد این اطلاعات جدید را ذخیره کند. درمورد حرف زدن هم وضع به همین صورت است ما باید کلمات را تشخیص دهیم، معنای آن را دریابیم و اهمیت آن جمله را برای خودمان پیدا کنیم. خیلی از این فعالیت ها در بخش های مختلفی از مغز صورت می گیرند و این بستگی به مغز دارد که آنها را به هم وصل کند یا نه.

اگر برای شما هم مثل بهروز پزشکان تشخیص داده اند که دچار ناتوانی یادگیری هستید، باید بدانید که تنها نیستید. تقریباً چهار میلیون بچه مدرسه ای و نوجوان دچار ناتوانی یادگیری هستند و حداقل 20% آنها دچار آن نوع مشکلی هستند که تمرکز را برایشان سخت می کند.

? علائم ناتوانی یادگیری

نمی توانید با نگاه کردن به یک فرد تشخیص دهید که وی دچار ناتوانی یادگیری است یا نه و این مسئله باعث می شود تشخیص این مسئله کمی دشوار باشد. ناتوانی یادگیری اولین بار زمانی نمود پیدا می کند که فرد در صحبت کردن، خواندن، نوشتن، حل مسائل ریاضی، برقراری ارتباط با پدر یا مادر و یا توجه کردن در کلاس درس مشکل داشته باشد.

ناتوانی یادگیری خیلی از بچه ها در دوران دبستان وقتی معلم یا والدین کودک متوجه می شوند که او نمی تواند جهت یک بازی را دنبال کند یا تکالیفی که باید انجام دهد را تکمیل کند، تشخیص داده می شود. اما بقیه بچه ها راه های پیچیده ای برای پوشاندن مشکلات یادگیری خود پیدا می کنند و به خاطر همین این ناتوانی یادگیری تا زمانی که وی به سن نوجوانی برسد و مشکلات درسی و زندگی اش بیشتر شود، نمود پیدا نمی کند.

اکثر ناتوانی های یادگیری دو یکی از این دو دسته قرار می گیرد: کلامی و غیر کلامی.

افرادیکه دچار ناتوانی یادگیری کلامی هستند با کلمات چه نوشتنی و چه گفتنی مشکل دارند. متداولترین و شناخته شده ترین نوع این ناتوانی، خوانش پریشی نام دارد که در آن فرد با تشخیص و پردازش حروف و صداهای مربوط به آن مشکل دارد. به این دلیل، افراد مبتلا به خوانش پریشی، با خواندن و نوشتن تکالیف خود مشکل دارند.

برخی افراد که دچار ناتوانی یادگیری کلامی هستند ممکن است قادر به خواندن یا نوشتن درحد معمول باشند اما با بقیه جنبه های زبان مشکل دارند. مثلاً ممکن است بتوانند یک جمله یا پاراگراف را به خوبی بلند بخوانند اما قادر نیستند مفهوم آنچه میخوانند را دریابند (درمورد چیزی که میخوانند تصویرسازی کنند). برخی دیگر از افراد با عمل نوشتن مشکل دارند به این صورت که مغزشان قادر به کنترل آنچه وارد آن می شود نیست از تکان دادن دست برای شکل دادن به حروف تا به خاطر آوردن قوانین گرامری صحیح مربوط به نوشتن یک جمله.

افرادیکه دچار ناتوانی یادگیری غیرکلامی هستند، با پردازش آنچه می بینند مشکل دارند. آنها قادر به دریافت جزئیات تصویری مثل اعداد نوشته شده روی تخته سیاه و امثال این نیستند. مثلاً برخی از افراد مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی ممکن است علاوت بعلاوه را با منها اشتباه بگیرند.

یک وضعیت رفتاری که اختلال فزونکاری فقدان توجه (ADHD  ) نامیده می شود، معمولاً با ناتوانی های یادگیری همراه است چون افراد مبتلا به این اختلال قادر به تمرکز کافی برای یادگیری و مطالعه نیستند. دانش آموزان مبتلا به اختلال فزونکاری فقدان توجه خیلی راحت حواسشان پرت می شود و در تمرکز کردن مشکل دارند. همچنین ممکن است بیش از اندازه فعال باشند و قادر به کنترل حرکات و تکانه های خود نباشند.

?عوامل ایجاد ناتوانی یادگیری

هیچکس نمی داند که دلیل اصلی ناتوانی یادگیری چیست. اما محققان تئوری هایی درمورد علت بروز این مشکل ارائه داده اند. این تئوری ها از این قرار است:

? تاثیرات ژنتیکی:

متخصصین دریافته اند که ناتوانی های یادگیری به صورت ارثی در خانواده ها منتقل می شود و از اینرو تصور می کنند که ژنتیک و وراثت می تواند در این زمینه موثر باشد. اما، محققان هنوز بر سر این مسئله بحث دارند که آیا ناتوانی های یادگیری ژنتیکی و ارثی هست یا بچه ها به این خاطر دچار این مشکل می شوند که از کودکی کارها و اعمال پدرو مادرهایشان را می بینند و الگو می گیرند.

? رشد مغز:

برخی متخصصین تصور می کنند که ناتوانی های یادگیری را می توان به رشد مغز، قبل و بعد از تولد، مربوط دانست. به این دلیل، مشکاتی مثل وزن کم هنگام تولد، کمبود اکسیژن، و تولد زودرس می تواند با ناتوانی های یادگیری مربوط باشد. خردسالانی که دچار آسیبهایی در ناحیه سر شده باشند نیز ممکن است در معرض ناتوانی یادگیری قرار داشته باشند.

? تاثیرات محیطی:

نوزادان و خردسالان در معرض سموم محیطی قرار دارند. برای مثال، ممکن است شنیده باشید که سرب ممکن است با ناتوانی یادگیری در ارتباط باشد. تغذیه ضعیف در سالهای اولیه زندگی می تواند بعدها منجر به ناتوانی یادگیری شود.

? از کجا باید بفهمید که دچار ناتوانی یادگیری هستید؟

فقط به این دلیل که برای درس خواندن برای یک امتحان مشکل دارید به این معنی نیست که دچار ناتوانی یادگیری هستید. افراد مختلف روش های متفاوتی برای درس خواندن دارند. مثلاً بعضی افراد با انجام دادن و تمرین کردن یاد می گیرند، بعضی با گوش دادن (مثلاً در کلاس) و خیلی ها هم با خواندن مطالب. بعصی افراد ذاتاً کندتر می خوانند یا یاد می گیرند اما با این وجود بازهم درحد سن و توان خودشان خوب کار می کنند. گاهی اوقات، چیزی که به نظر یک ناتوانی یادگیری می آید فقط یک تاخیر رشد است و فرد سرانجام می تواند مطلب را دریابد.

اما خیلی افراد مبتلا به ناتوانی یادگیری قبل از اینکه کسی تشخیص دهد دلیلی برای مشل آنها در یادگیری وجود دارد، مدت زیادی وچار مشکل هستند. برای اکثر افراد در دوران نوجوانی، اولین نشانه بارز اکثر ناتوانی های یادگیری زمانی اتفاق می افتد که متوجه می شوند مدت زمانی که برای درس خواندن وقت می گذارند با عملکرد آنها مطابقت ندارد. یا فرد ممکن است احساس کند که اشکالی در او وجود دارد و یک جای کار لنگ می زند. اگر شما هم نگران هستید، حتماً فکرتان را با یکی از معلمان یا والدینتان درمیان بگذارید.

اولین قدم برای تشخیص ناتوانی یادگیری بررسی مشکلات شنوایی یا بینایی است. بعد از آن فرد به یک روانشناس یا متخصص یادگیری معرفی می شود تا وی با استفاده از آزمایشات مخصوص به تشخیص این بیماری کمک کند. معمواً این متخصصین می توانند نقاط ضعف و قدرت یادگیری فرد را بعلاوه ناتوانی های خاص فرد در یادگیری تشخیص دهند.

? کنار آمدن با ناتوانی یادگیری

گرچه تشخیص ناتوانی یادگیری ممکن است باعث ناراحتی فرد شود اما درواقع اولین قدم در حل این مشکل است. وقتی متخصصی ناتوانی و مشکل خاص فرد را تشخیص داد، آنوقت او می تواند برای کنار آمدن با این مشکل، از استراتژی ها و داروهای خاصی استفاده کند. پیمودن این مراحل برای کنترل این ناتوانی می تواند به برگشت اعتماد به نفس دانش آموز کمک کند.

بعضی از دانش آموزان که دچار ناتوانی یادگیری هستند چند ساعت در هفته برای یادگیری تکنیک های ویژه برای درس خواندن، یادداشت برداری یا تکنیک هاس سازمان دهید که می تواند به آنها برای جبران ناتوانیشان در یادگیری کمک کند، با یک معلم مخصوص کار می کنند. اگر پزشکان تشخیص داده اند که شما نیز مبتلا به ناتوانی یادگیری هستید، احتمالاً فقط در درسهایی به کمک نیاز دارید که بیشترین مشکل را در آن دارید. مدرسه تان ممکن است کلاسهای خاصی با معلمین متخصص داشته باشد که میتواند به شما برای غلبه بر مشکل یادگیریتان کمک کند.

بعضی از مدارس برنامه های خاصی برای چنین شاگردانی دارند که نقاط قوت و ضعف توانایی یادگیری فرد را می سنجد و برای انجام فعالیت های یادگیری برای دانش آموز برنامه ریزی می کند. در این برنامه ها دانش آموز اوقاتی را در یک کلاس خصوصی با معلم می گذراند و روی یک درس خاص کار می کند.

داروهایی نیز معمولاً برای این دانش آموزان تجویز می شود که توانایی و قدرت تمرکز و توجه آنها را بالا می برد و به آنها برای کنترل رفتارهای هیپراکتیو کمک می کند.

واقعیت این است که ناتوانی یادگیری هیچ درمان قطعی ندارد. اما هیچوقت برای کمک به مشکل دیر نیست. اکثر افراد مبتلا به ناتوانی یادگیری یاد می گیرند که چطور با تفاوتهای یادگیری خود کنار بیایند و استراتژی هایی می آموزند که به آنها برای رسیدن به اهداف و آرزوهایشان کمک میکند.

 چگونه می توان فرزندان را به انجام تکالیف درسی تشویق کرد

1- تکالیف درسی باید در محیط مطالعه مناسب انجام شود

فرزندان برای انجام تکالیف درسی باید دارای محیطی آرام باشند ، آنان نمی توانند تکالیف خود را در جلوی تلویزیون یا هنگامی که با تلفن صحبت می کنند انجام دهند ، یا در صورتی که توسط خواهر یا برادر خود مورد آزار قرار می گیرند نمی توانند تکلیف خود را انجام دهند .

•  محل انجام تکالیف باید دارای نور کافی باشد .

• از حواس پرتی کودک هنگام انجام تکالیف درسی خودداری کنید چون برای تمرکز حواس وقت لازم است .

• محل کار فرزندتان را به آنچه برای انجام تکالیف نیاز دارد تجهیز کنید تا برای پیدا کردن وسایل مورد نیازش لازم نباشد دست از کار بکشد . وسایل مورد نیاز مثل مداد - خودکار - مداد تراش - نوار چسب - قیچی - خط کش - گونیا - پرگار - کاغذ یادداشت - کاغذ چک نویس - فرهنگ لغت - تقویم رومیزی .

2 - تکلیف درسی باید به موقع انجام شود : انجام تکالیف مدرسه بیشترین جروبحث بین والدین و فرزندان می باشد و درگیر شدن شما در این برنامه ریزی جهت انجام تکالیف بسیار مهم است و کودک باید در انجام کارهای درسی و غیردرسی نظم پیدا کند .

•  زمان انجام تکالیف  درسی یک زمان از پیش برنامه ریزی شده و اختصاصی است که در طول آن زمان فرزندتان باید تکالیف خود را انجام دهد و باید درک کند که در این زمان بازی کردن ، صحبت با دیگران ، تماشای تلویزیون را خاتمه دهد و به محل انجام تکالیف برود .

•  برنامه ریزی روزانه برای طول هفته نوشته شود ؛ که در کودکان زیر کلاس سوم ، والدین این کار را انجام داده و برای کودکان کلاس سوم تا دوم راهنمایی با همکاری والدین و خود کودک و از دوم راهنمایی تا آخر دبیرستان خود محصل باید زمان برنامه ریزی ها را مشخص کند .

•  بهترین زمان را به انجام تکالیف اختصاص دهید .

• برای کودکانی که تکالیف را سریع و بی توجه انجام می دهند زمان اجباری انجام تکالیف را مشخص کنید و در صورت امکان تکلیف را ارزیابی کنید . بدین طریق بچه درمی یابد که اگر تکلیف را غیرمسؤولانه انجام دهد به او وقت آزاد جایزه داده نخواهد شد .

•  شاگردان بزرگتر را تشویق کنید تا از برنامه ریزی هفتگی استفاده کنند .

•  به کودک یاد دهید هر وقت به وی تکلیف داده می شود ، باید آن را با دقت یادداشت کند تا بتواند آن را صحیح انجام دهد .

3 - بچه ها باید تکالیف درسی را خودشان انجام دهند .

والدین با انجام دادن تکلیف درسی فرزندان ، این باور را در او تأیید می کنند که او خودش نمی تواند کارش را انجام دهد .

بهترین کمکی که می توانید به فرزندتان بکنید این است که او را تشویق کنید تا خودش تکالیفش را انجام دهد .

•  به فرزندانتان بگویید که از آنها انتظار دارید : تکالیفشان را خودشان انجام دهند . هر چند این تکالیف مشکل است ولی اگر کمکی از دستمان بربیاید کوتاهی نمی کنیم .

•  هر چه کودک بزرگتر می شود و به کلاس بالاتر می رود  میزان استقلال فردی انجام تکالیف درسی را بیشتر کنید .

•  نظارت بر حسن انجام تکلیف را داشته باشند .

• به فرزند خود دلگرمی بدهید که می تواند بصورت غیروابسته و مستقل عمل کند .

4 - برانگیختن فرزندان در جهت انجام دادن کارشان به بهترین وجه :

کلیه بچه ها به تحسین اهمیت می دهند ، تحسین به ویژه برای بچه هاییکه به سختی برانگیخته می شوند ،‌ اهمیت دارد . به خاطر داشته باشید که تحسین شما می تواند در ایجاد احترام به خود ، در فرزندان و نیز در کمک به آنها در کسب رفتارهای مناسب در زمینه انجام تکالیف اثر زیادی داشته باشد .

• تلاش های فرزندانتان را بطور مستمر تحسین کنید . مثل : « از اینکه تکلیف درسی ات را هر روز به موقع شروع می کنی خوشحالم » و « من واقعاً از اینکه تو دیگر تکالیف درسی ات را بدون کمک به دیگران انجام می دهی خوشحالم . آفرین » . « از اینکه توانسته ای غلط املائی را کمتر کنی خوشحالم چقدر زحمت می کشی » .

• به خاطر داشته باشیدکه در آغوش گرفتن یا دستی به شانه زدن ، اثر پیام شما را افزایش خواهد داد .

• از تشویقهای مورد علاقه کودکان جهت افزایش انگیزه در انجام تکالیف استفاده کنید . مثل پارک رفتن و مهمانی رفتن .

• از روش « فرفره » نیز می توان برای تعیین تشویقها استفاده کرد بدین شکل که روی یک فرفره جوایز مورد علاقه کودک را می نویسید و هر وقت از انجام تکالیف وی راضی بودید یکبار فرفره را بچرخانید تا یک جایزه مشخص گردد . ( نوع جوایز را مکرر تغییر دهید ) . از تشویقهای ساده استفاده کنید مثل انتخاب نهار - دیدن برنامه کودک و شکلات - تنقلات و غیره .

• حداقل زمان لازم برای بدست آوردن جایزه برای کودکان ابتدایی سه تا پنج روز ، برای راهنمایی یک تا دو هفته و برای بچه های دبیرستان دو تا چهار هفته است بدین صورت که یک جدول یا مربع مشخص کنید . هر موقع که تکلیف انجام گرفت یک مربع را پدر یا مادر امضاء کند و هر موقع به 10 مربع رسید یک جایزه بستگی به سن کودک برای وی در نظر  بگیرید .

5 - اگر فرزندانتان تکالیف درسی شان را انجام نمی دهند با آنها ارتباطی قاطعانه برقرارکنید :

•  مشاجره با فرزندانتان موقعیتی است که بردی به همراه ندارد . صحبتهای خصمانه فقط فرزندانتان را تحقیر می کند . این صحبتها اعتماد به نفس آنها را ضایع می کند ، داد و بیداد کردن با فرزند در واقع عصبانیت و عدم کارایی شما را نشان می دهد و نه قدرتتان را ، و در نهایت باعث می شود که اصلاً به حرفهای شما توجه نکند .

• بخاطر داشته باشید که شما در موضع قدرت قرار دارید و باید قاطعانه انتظارتان را مطرح کنید و مجبور نیستید مشاجره کنید .

• به فرزندانتان روشن و قاطع بگویید که انتظار دارید آنها تکالیف درسی شان را مسؤولانه انجام دهند :

• با هر یک از بچه هایتان به تنهایی بنشینید . درست به چشمانش نگاه کنید ، انتظاراتان را آرام و قاطع بیان کنید « در این خانه مهمترین مسئولیت تو این است که تکالیف درسی ات را انجام دهی . دیگر نباید در این مورد جر و بحثی باشد و باید تکالیف را بدون کمک به دیگران انجام دهی . تو باید تکالیفت را در زمان انجام تکالیف روزانه ، و در حد توانت به بهترین وجه انجام دهی » .

• با فرزندانتان مشاجره نکنید و درخواست خود را مکرر و با قاطیت تکرار کنید : در برابر هر بهانه ای که فرزند برای انجام ندادن تکالیف می آورد     درخواست خود را قاطعانه تکرار کنید .

6 - با عمل خود از گفتارتان پشتیبانی کنید :

در برخورد با فرزندانتان ، موضع خود را حفظ کنید . آنها باید بفهمند که شما مشاجره نخواهید کرد . زد و خورد نخواهید کرد و اینکه شاهد انجام تکالیف درسی آنها خواهید بود . باید مثل پدر یا مادر قدرتمند با صبر و حوصله با فرزندتان ارتباط برقرار کنید و از او بخواهید که هیچ کار دیگری نباید بر انجام تکالیف درسی اش پیشی بگیرد . ایستادگی شما به نفع فرزندتان است .

• به فرزندتان بگویید که انتخاب با اوست اگر علاقمند است که از امتیازات روزانه مثل تلویزیون تماشا کردن ، بیرون رفتن ، تلفن به دوستان و غیره استفاده کند اول باید تکالیفش را انجام دهد و قبل از اتمام کامل تکالیف نمی تواند از پشت میز خارج شود .

• از تهدیدهای بی معنا که عملی نیستند خودداری کنید : مثل « خودت می دانی اگر تکلیفت را انجام ندهی چه می شود ، اگر به کارهایت نپردازی تنبیه خواهی شد ، تو را سر جایت می نشانم » .

• بر روی خواسته هایتان پافشاری کنید و مصالحه نکنید هر چند کودک با ترفندهای خود حس ترحم شما را برانگیزد .

• بعضی کودکان با گریه کردن و اظهار عجز نمودن ، عصبانیت و داد و بیداد کردن و یا با اظهار بی تفاوتی نسبت به خواسته شما واکنش نشان می دهند شما با صبر و آرامش و بدون عصبانیت روی درخواست خود پایدار باشید . عصبانیت شما نشان از عقب نشینی شما دارد .

7 - معلمین باید همیار شما در مدرسه باشند : تکلیف درسی حلقه ارتباطی بین خانه و مدرسه است . در مواردی مشکلات تکلیف درسی فرزندانتان را می توان با یک تلاش هماهنگ شده بین شما و معلم او حل کرد .

معلمان خوب علاقمندند تا از مشکلات شاگردانشان اطلاع داشته باشند و نمی خواهند بی خبر باقی بمانند . معلمان نظرات شما را با اشتیاق می پذیرند و از تبادل اطلاعات و ایده ها استقبال می کنند .

• اگر کودک تکالیف درسی اش را انجام ندهد با معلم او تماس بگیرید . ممکن است کودک در کلاس درس ناتوانی در یادگیری یا حواس پرتی داشته باشد .

• اگر فرزندتان تکالیف درسی اش را به منزل نمی آورد با معملش تماس بگیرید . از معلمان فرزندتان خواهش کنید که کلیه تکالیف درسی را در یک جدول با تاریخ برای شما بنویسند .

• اگر فرزندتان تکالیف درسی اش را به اتمام نمی رساند با معلمش تماس بگیرید و با وی مشورت کنید .

• اگر فرزندتان تکالیف درسی اش را سر هم بندی می کند یا در انجام تکالیفش عادتهای نادرستی دارد ، با معلمش تماس بگیرید . کودک باید مطمئن شود که شما با معلمش هماهنگ هستید و معلم از شما خواسته که در این زمینه به وی کمک کنید .

8 - مهارتهای مطالعه :  

الف ) نکاتی در مورد خواندن 

• یکی از مهمترین کارهایی که میتوانید انجام دهید تا فرزندانتان را به خواندن تشویق کنید آن است که خود شما هم اهل مطالعه باشید . وقتی بچه ها در حالتی بزرگ شوند که ببینند والدینشان  از مطالعه لذت می برند ، آنها هم بطور طبیعی در این زمینه کنجکاویهایی نشان می دهند . بهمین دلیل مواد خواندنی و کتابخانه همچون وسایل دیگر مثل تلویزیون باید در منزل شما وجود داشته باشد و محیط مناسب مطالعه را فراهم کنید .

• از زمانی که فرزندتان کوچک است برای وی کتاب خواندن را شروع کنید و تا زمانی که میل دارد این کار را ادامه دهید .

• وقتی فرزندتان با صدای بلند چیزی را می خواند به آنها گوش کنید . این کار برای وی لذت بخش است و مهارتهای خواندن را تقویت می کند .

• بصورت منظم با فرزندانتان به کتابخانه سری بزنید . در آنجا کتابهای خواندنی بسیاری برای تمام گروههای سنی وجود دراد . برای وی کارت عضویت کتابخانه تهیه کنید تا وی بتواند مستقلاْ از کتابخانه استفاده کند .

• برای کودک یک کتابخانه مخصوص خودش تهیه کنید تا کتابهایش را در آن نگهداری کند .

• برای فرزندان آبونمان یک مجله در سن خودش و به آنچه علاقه دارد هدیه کنید .

• تلویزیون را خاموش کنید و با هم به مطالعه بپردازید . یک ساعت مطالعه پایانی خوشایند و آرامبخشی برای یک روز کاری است .

ب ) خوب خواندن :

خوب خواندن شیوه ای است که به فرزندتان کمک می کند تا به وسیله افزایش مهارتهای درک مطالب نوشته شده و مطالب شنیداری ، کتابخوان های بهتری شوند . یک جلسه خوب خواندن فقط حدود پانزده دقیقه طول می کشد .

• برای فرزندتان به مدت پنج دقیقه با صدای بلند کتاب بخوانید و کلمات را با دقت و به روشنی تلفظ کنید .

• وقتی فرزندتان کتاب می خواند به او گوش کنید . از فرزند بخواهید که ادامه همان کتاب را با صدای بلند بخواند .

• به وی یادآوری کنید بصورت شمرده و دارای معنا بخواند ، اگر لغتی را اشتباه ادا کند اورا متوقف نکنید . آن را یادداشت کرده و بعداً تذکر دهید .

• در مورد آنچه که کودک خواند ، از او سئوالهایی بپرسید ، گوش کردن و خواندن او را آزمایش کنید . در مورد پاسخ هایش با او صحبت کنید و نظرتان را در مورد پاسخ ها بیان کنید . روش خوب خواندن و پرورش مهارتهای خواندن یک روش سرگرم کننده ای برای مطالعه جمعی است . از مطالبی که مورد علاقه کودک است شروع کنید .

ج ) نکاتی در مورد آماده شدن برای دیکته نویسی :

• از فرزندتان بخواهید که لغات جدید درسی را روی یک کارت بنویسد .

• لغات را بدقت نگاه کند و بخواند .

• کارت را پشت رو بگذارد و با صدای بلند بخواند و برگرداند که ببیند درست خوانده یا خیر .

• لغات را در یک جمله بکار ببرد .

• بعد آن لغات را به فرزندتان دیکته بگویید ، وقت کافی در اختیارش قرار دهید تا کلمات را بنویسد .

• لغات غلط نوشته را جدا روی یک کارت دیگر بنویسد تا چندین بار آنها را تمرین کند .

• یک روش جالب استفاده از ضبط صوت است که کودک لغات را بطور صحیح می خواند و هجی می کند بعد نوار را از اول بگذارد و خودش دیکته بنویسد .

د ) چگونه می توان به برنامه ریزی بلند مدت مطالب غیردرسی کمک کرد :

علاوه بر تکالیف درسی متداول روزانه ، به بچه ها تکالیف درسی بلند مدت مثل گزارش نویسی ، خلاصه کردن کتاب و آماده شدن برای امتحان هم واگذار می شود . این تکالیف بلند مدت معمولاً بچه ها را سردرگم می کند و نمی دانند که وقتشان را چگونه تنظیم کنند .

• تکلیف را به گامهای ساده تر تقسیم کنید و مراحل و تاریخهای تکمیل هر یک را روی برگ برنامه ریزی بلند مدت بنویسید .

• میزان دخالت شما در کمک به فرزندانتان برای سازمان دادن برنامه های بلند مدت ، به سن آنها و درجه موفقیتشان در انجام کار به صورت مستقل بستگی دارد .

• گام های نوشتن یک گزارش را مشخص کنید :

گام 1 -موضوع مناسب انتخاب کنید .

گام 2 - در جهت کشف موضوعات مختلف درباره آن مطلب از منابع مختلف استفاده کنید .

گام 3 - تعیین کنید به چه سئوالهایی درباره موضوع مورد نظرتان باید پاسخ دهید .

گام 4 - در زمینه موضوع یادداشتهایی تهیه کنید .

گام 5 - خلاصه ای از رئوس مطالب گزارش تهیه کنید .

گام 6 - در مورد موضوع یک پیش نویس تهیه کنید . میزان دقت آن را کنترل کنید و تصحیحات لازم را انجام دهید .

گام 7 - نسخه نهایی گزارش را بنویسید .

هـ ) چگونه به فرزندتان کمک کنید تا برای امتحان درس بخواند .

قسمت اول : قبل از آنکه فرزندتان درس خواندن را شروع کند

به وی برنامه ریزی را آموزش دهید .

گام 1 - تعیین کنید که امتحان شامل چه موادی است . مثل فصلهایی از کتاب ، یادداشتهای کلاس ، تکالیف گذشته ، امتحانات یا آزمایشهای کوتاه در گذشته .

گام 2 - تمام موادی را که باید مطالعه شوند سازمان دهید .

گام 3 - برنامه ریزی زمانی را برای هر مورد از موادی که باید مطالعه شود انجام دهید مثلاً برای هر فصل چند ساعت مطالعه باید مشخص گردد .

قسمت دوم : چگونه کتاب درسی را مطالعه کنیم .

گام 1 - فصل را بصورت اجمالی مرور کنید : این مرحله شامل عناوین ، کلیه عکسها ، جدولها و نمودارها ، سئوالهایی که در هر فصل آمده و خلاصه آن فصل را بخوانند .

گام 2 - دوباره تمام فصل را بطور کامل بخوانید و هنگام مطالعه مطالب مهم را یادداشت و خلاصه برداری کنید .

گام 3 - فصل را دوره کنید و یادداشتها را دوباره نگاه کنید و سئوالات آخر درس را جواب دهید .

گام 4 - تکالیف درسی و یادداشتهای کلاس را دوره کنید .

گام 5 - سئوالهای مربوط به درس و آزمایشها و امتحانهای گذشته را دوره کنید .

گام 6 - نمونه سئوالهای امتحانی را تهیه و مطالعه کنید .

عللی که سبب افت تحصیلی در افراد می شود عبارتند از :
1-گسیختگی محیط خانواده
2-عدم اعتماد به نفس نوجوان
3-عوامل فرهنگی – خانوادگی
4-عدم ارتباط بین والدین و اولیای مدرسه
بنابراین محیط خانه و مدرسه، علاقه و رغبت، همسالان و گاهی بی اعتمادی ها می توانند موجد افت تحصیلی گردند. افت تحصیلی چنانچه ادامه یابد به بزهکاری و انحرافات کشیده می شود و در نتیجه ترک تحصیل به وجود می آید.
نحوه برخورد والدین نقش مهمی در پیشرفت و یا افت تحصیلی نوجوانان ایفا می کند. براساس تحقیقات انجام گرفته ویژگیهای والدین و محیط خانوادگی، همبستگی بالایی ، با پیشرفت تحصیلی فرزندان دارد.
براساس نتایج این تحقیقات ، والدین به سه دسته تقسیم می شوند :
1-والدین هدایت کننده
2-قدرت مدار
3-آسان گیر
 1-والدین هدایت کننده: این نوع از والدین، کودکان خود را در مسائل تحصیلی هدایت می کنند، آنها را تشویق می کنند و در صورت ضعف فرزند، با تقویت درسی، وی را راهنمایی نموده و به طور کلی در رفع مشکلات تحصیلی به آنها کمک می نمایند . بچه ها را در تصمیم گیریها دخالت داده ، در صورت افت تحصیلی کودک ، با تشویق و کمک بیشتر، وی را به فعالیت بیشتر وا می دارند . روش تحلیل مسائل و جوانب مختلف موضوعات را به کودکان خود آموزش می دهند ، نوجوانان خود را با مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی آشنا می کنند.
2-والدین قدرت مدار : این نوع والدین ، به فرزندان خود سخت گیری می کنند، اجازه سئوال و کنجکاوی به فرزندان نمی دهند ، در صورت افت تحصیلی آنها را به شدت تنبیه می کنند ، خودشان نیز به شدت ناراحت شده و در نتیجه سخت گیریهایشان را بیشتر می کنند . با نوجوان خود ارتباط برقرار نمی کنند ، او را در تصمیم گیریها دخالت نمی دهند و انعطاف پذیری کمی دارند.
3-والدین آسان گیر : این والدین به تکالیف کودکشان اهمیت نمی دهند، وی را آزاد گذاشته تا به میل خود تکالیفش را انجام دهد. هیچ نظم و انضباطی در این خانواده ها برای هیچ کاری وجود ندارد. نظارت چندانی بر تکالیف درسی فرزندانشان ندارند، چنانچه دعوت به انجمن اولیاء مدرسه شوند، اصلاً شرکت نمی کنند. در واقع این والدین در مسائل تحصیلی فرزندان به دو صورت شرکت می کنند : یا کاملاً آزاد می گذارند ، یا مسئولیت کارها را به عهده وی می گذارند.
بنابراین رفتار والدین در پیشرفت تحصیلی نوجوانان تأثیر بسزایی دارد. از آنجا که نوجوانی دوره انتقال و یادگیری است، والدین می بایستی به مسائل تحصیلی فرزندانشان توجه کافی را مبذول داشته و با او برخوردهای مثبت و توأم با پاداش و تقویت داشته باشند.
معلمین نیز می بایستی انعطاف پذیر بوده، رفتارهای خشن و تندی با آنها نداشته باشند، تا در صورت افت تحصیلی نوجوان بتوانند جبران کرده، به عوامل آن توجه کنند و آنها را رفع نموده تا نوجوانان بتوانند مشکلات خود را جبران نمایند.

مشکلات تحصیلی نوجوانان
در این جلسه مطالبی پیرامون مشکلات تحصیلی نوجوانان ارائه می دهیم، به نحوه برخورد والدین و تأثیر آنها ، نحوه برخورد مربیان و تأثیر آنها و علل افت تحصیلی می پردازیم .
دوره نوجوانی، در انتقال علم و دانش به نوجوانان دوره مهمی محسوب می شود.
از آنجا که نوجوان از نظر ذهنی دارای تفکر انتزاعی می شود ، علوم را به طور انتزاعی درک می کند، معمولاً با جنبه های مختلف علم و مهارتهای مورد نیاز مشاغل آینده آشنا می شود .
عده ای از نوجوانان دچار شکست در مسائل تحصیلی می گردند . می توان گفت که مواجهه نوجوان با شکستها ، ناکامی ها و تحصیل که معمولاً با بی علاقگی نسبت به مسائل تحصیلی و کاهش نمرات درسی شروع می شود ، افت تحصیلی نام دارد .
به منظور کاهش افت تحصیلی نوجوانان باید از طریق والدین و مربیان اقدام نمود .
والدین در مواجهه با افت تحصیلی نوجوانان می بایستی انعطاف پذیر بوده، رفتارهای خشونت آمیز با وی نداشته باشند و در عوض موفقیتهای تحصیلی او را تقویت نموده و به او پاداش دهند. زیرا در یادگیری همیشه حضور پاداش و تقویت اهمیت بسیاری دارد. زیرا فرد از طریق تقویت می تواند به یادگیری بیشتری دست یابد. در غیر اینصورت عدم تقویت فرد در هنگام افت تحصیلی موجب ترک تحصیل نوجوان خواهد شد .
به عبارت دیگر والدین می بایستی به نوجوان توجه کافی را مبذول داشته و روحیه اعتماد به نفس وی را افزایش دهند و در نوجوان نسبت به درس خواندن هدف ایجاد کنند.
در غیر اینصورت هر گونه رفتار مخالفی در والدین موجب شکست و از بین رفتن اعتماد به نفس وی خواهد شد .
مربیان نیز هنگام افت تحصیلی نوجوانان باید توجه کافی داشته باشند که افت تحصیلی نشانه عدم توانایی تحصیلی وی نیست و او را به اندازه کافی تقویت نمایند .

بررسی علل استرس دانش آموزان و راههای درمان آن
پرسشنامه ها
آموزش خانواده
آیین همسرداری
مشاوره اینترنتی
مشاوره مجازی
سخن روز
[عناوین آرشیوشده]