موضوع :مشکل کمرویی – مشکل در انتخاب رشته تحصیلی

   من جوانی 33 ساله متاهل دارای دو پسر هستم. متاسفانه از کودکی در خانواده ای بزرگ شدم که بحث و جدل و کتک کاری بین برادرهام و خانمهاشون را شاهد بودم و وقتی کمی بزرگتر شدم مادرم مرا در بین این نزاعاها می فرستاد تا آرامشون کنم که از صحبت کردن تا جدا کردنشون به زور انجام می دادم و متاسفانه در سال اول دبستان همکلاسیهایم مرا متوجه این موضوع کردند که من دستهایم می لرزد مخصوصا وقتی که روی تخته سیاه می نویسم. از آن زمان به بعد من سعی کردم که این مشکل را از دید دیگران پنهان کنم و همین امر در کنار سایر موارد باعث شد که من به شدت کمرو شوم سال به سال بدتر می شد تا اینکه بجایی رسید که سال سوم دبیرستان انشائم را دوستانم سر کلاس می خواندن از نظر درسی تا سوم راهنمایی تقریبا رتبه اول بودم اول دبیرستان بشدت افت کردم . که هم از سختی درسها و هم از ضعف معلمها و هم فوران گرفتن میل به جنس مقابل بود طوری که برای بزرگ شدن و زن گرفتن روز شماری می کردم. خلاصه حالا هم که مسئول یک اداره شده ام این کمرویی مرا دارد رنج می دهد. وقتی توی جمعی وارد می شوم لرزش تمام بدن عرق تمام بدن صورتم قرمز می شود ضربان قلبم افزایش می یابد و تند تند نفس می کشمو اگر بخوام صحبت کنم صدایم می لرزد فکر می کنم همه به من توجه می کنند و رفتار مرا زیر ذره بین دارند.

و مشکل دیگری که دارم ادامه تحصیل است لیسانس کشاورزی از دانشگاه دولتی دارم ولی فکر می کنم استعداد و توان بیشتری دارم و حقم رشته بهتر و زندگی بهتر است به همین دلیل تا حالا چندین سال است که رشته های مختلف کارشناسی ارشد دارم امتحان می دهم اما هنوز قبول نشده ام یا نصف نیمه رها کرده ام اونهای که امتحان دادم و قبول نشدم
بیوتکنولوژی کشاورزی-هواشناسی-مدیریت صنعتی اونایی که نصف نیمه رها کرده ام: فلسفه اسلامی-فلسفه غرب-باز هواشناسی-حسابداری-زیست شناسی سلولی تا حالا پیش روانپزشک رفته ام داروهایی برام تجویز کرد چند ماه مصرف کردم اما غیر از خواب آلودگی و منگی چیزی عایدم نشد.خواهش می کنم مرا راهنمایی کنید که چکار کنم توی شهرستان ما نه روانشناس است و نه روانپزشک خواهش می کنم کمکم کنید هزینه هر چه باشه پرداخت می کنم.

پاسخ مشاور

      با سلام و سپاس از اینکه مرکز ما را برای پاسخ و راهنمایی برگزیده اید، و با تبریک عید سعید فطر به آنجناب، پرسشگر گرامی شما در نامه ی خود دو مشکل را مطرح کرده اید 1- مشکل کمرویی و ناجرات مندی 2- مشکل عدم ثبات و «نصفه و نیمه» رها کردن رشته های تحصیلی که احتمالا آن هم به مسئله بهم خوردن منابع شناخت بر می گردد که توضیح داده خواهد شد.
در ابتدا کلام باید عرض نمایم که لطفا با صبر و شکیبایی سطور زیرا بدقت مطالعه فرمایید و راهکارهای ذکر شده ی در آن را با تمرین و ممارست، درونی سازی کنید تا در نتیجه به حل مشکل نائل آیید. زیرا هر سطری نکته ای دارد که چکیده ای از تجارب بالینی بسیار مرکز ما است. به این نکته توجه داشته باشید که درمان مشکلات روحی و روانی برخلاف مشکلات جسمی که در مدت زمان معین با مصرف دارو حل می شود، فقط با تمرین و ممارست طولانی جهت درونی سازی راهکارها میسر می گردد. اینگونه نباشد که فقط از ما راهکار بگیرید ولی آنها را تمرین نکنید و بعد از مدتی بگویید راهکارهای «پرسمان» نیز بدرد نمی‌خورد! و آنها را همانند رشته های تحصیلیتان که قبل از حصول نتیجه رها می کنید رها نمایید.

   پرسشگر گرامی ریشه مشکل شما اضطراب است، اضطرابی که بخاطر بهم خوردن توازن منابع شناخت در شما ایجاد شده است؛ توضیح اینکه در روانشناسی بحثی به نام«منابع شناخت‌خود» وجود دارد. منابع شناخت خود، هسته اصلی شخصیت هر فرد را تشکیل می دهد که شخص با توجه به این سه منبع، شخصیت خود را در طول زمان شکل می دهد ویکی از راهکارهایی‌که در«آموزش‌روان» حل مشکلاتی مثل کمرویی و ناجرات مندی مطرح می‌شود، آموزش تنظیم «منابع شناخت خود» به افراد، خانواده‌ها و زوج ها است. توضیح اینکه: فرد و یا خانواده برای شناخت خود از سه منبع استفاده می‌کند 1- یکی از آنها اظهارنظرهای دیگران در مورد ما است که به آن پسخوراند و یا باز خورد اجتماعی نیز گفته می‌شود. و به این معنی است که فرد و یا خانواده به خاطر تشویق‌ها ی دیگران و روبرو شدن با باز خورد مثبت از سوی جامعه (جوّ گیری اجتماعی) در تکرارعمل خویش اصرار می‌ورزد و یا به خاطر نظر نا مساعد دیگران و دریافت باز خورد منفی از سوی جامعه، اقدام به ترک عمل خود می‌کند، به عبارت دیگر مورد ملاحظه قراردادن نظرات دیگران در مورد خود فید بک های اجتماعی گفته می شود.2- «خود‌ مشاهده‌گری» منبع‌ دیگربرای شناخت خود است. 3- «مقایسه اجتماعی» نیز سوّمین منبع برای شناختِ خود محسوب می‌شود. برای داشتن یک شخصیت سالم و نرمال، باید سه منبع شناخت خود بطور مساوی تنظیم (بالآنس) شود. زیرا یکی از عوامل مهّمِ ایجاد مشکل های عاطفی و شناختی برای افراد وخانواده‌ها بهم خوردن تنظیم، توازن وتعادل این سه عامل است. که برای بازگشت سلامتی و بسامّان شدن، تنظیم دوبارة آنها ضروری است. سهم نرمال و استانداردِ هر یک ازسه منبع، در شناخت خود حدّود33%می‌باشد. که اگر یکی از آنها کمتر و یا بیشتر شود آشفتگی و نابسامّانی آغازمی‌شود، بعنوان مثال، آدمهایی که خود مشاهده گری در آنها غلبه دارد وسواسهای فکری وعملی بالایی دارند. پس برای اینکه شما طبق فرمودة آیة قرآن «وَ نَفسٍ وَ ما سَوّاها» بشوید و شخصیّت معتدل ومتعادلی داشته باشید، باید این سه منبع شناخت خود را باهم مساوی کنید. با این توضیح کوتاه اکنون به سوال شما باز می گردیم، شما فرموده بودید«من از نظر روابط اجتماعی بسیار ضعیفم و دائما فکرم این است که دیگران از من راضی هستند یا نه » در این رابطه باید عرض نمایم که منبع اول از منابع شناخت شما که دهن بینی اجتماعی(social feed back   ) است بطور ناهمگونی رشد کرده و از دو منبع دیگر پیش افتاده است. و در مقابل خود مشاهده گری شما بشدت تضعیف شده و در سطح بسیار پایینی قرار گرفته است، و یکی از مشکلات عدیده ای که این گونه افراد با ان دست به گریبان هستند خود بازداری از بروز احساسات نهفتة شان است. این افراد همیشه خود را با توجه به نگاه دیگران تنظیم می کنند و برای همین اگر احساسی داشته باشند که فکر می کنند دیگران آنرا نمی پسندند، آنرا فرو می خورند و به درون خود می ریزند. مثلا اگر در جمعی یک نفر کار اشتباهی مرتکب شود، به جای بروز احساس خود مبنی بر اشتباه بودن رفتار فرد خاطی، این احساس را به درون خود منتقل می کنند. این گونه افراد با مشکلات و آشفتگی های زیادی در عرصه های فردی و اجتماعی روبرو می شوند و امکان دارد سرانجام کار آنها به افسردگی حاد ختم شود. یکی از مشکلات شخصیتی این افراد رفتار ناجرات مندانه است که در روانشناسی به آن ویژگی شخصیتی non assertive   اطلاق می شود. این ویژگی شخصیتی منشاء اختلالات بسیاری است و باید اصلاح شود. و برای اصلاح آن راهکارهای زیادی پیشنهاد شده است و به اندازه ای مهم است که آموزش رفتار جرات مندانه یک از مهارتهای اصلی زندگی قرار گرفته است. مهارت جرات مندی به فرد کمک می کند که بتواند به خود اطمینان داشته باشد، اعتماد به نفس خود را افزایش دهد، احترام دیگران را جلب کند، توانایی تصمییم گیری خود را بهبود بخشد، حقوق خود را حفظ کند، احساس های خود را ابراز کند، روابط خود را بهبود بخشد، اعتراض کند، نظر خود را براحتی بیان دارد، براحتی درخواست خود را مطرح کند، و براحتی درخواست را رد کند.

     با توجه به نشانه هایی که در نامه خود بدانها اشاره کرده اید ناجرات مندی و نیز اعتمادبنفس پایین سایه ی شوم خود را بر زندگی شما گسترده اند و اگر می خواهید زندگی شما قرین با موفقیت، پیشرفت و شادکامی شود حتما باید این دو ویژه گی منفی و نحس را با دست یابی به مهارت جرات مندی و اعتماد بنفس از خود برانید. من در اینجا به شما تکنیکهایی علمی ارائه می دهم تابتوانید جرات مندی و اعتماد بنفس خودرا باز یافته و افزایش دهید، و براحتی بتوانید در جمع حاضر شده، سخن گفته و با آنها ارتباط برقرار نمایید. این موضوع بسیار با اهمیت است که خود را بشناسید و قابلیتهای خود را دریابید و از اعتماد به نفس خود در زندگی برای رسیدن به موفقیتهای بزرگتر و بیشتر استفاده کنید. اعتماد به نفس حقیقی آن است که قبل از این که در کاری موفق شویم نوعی اعتماد به توانایی خود برای انجام آن کار داشته باشیم.

و اما راهکارهای افزایش اعتماد به نفس:

· دست از افکار منفی درمورد خودتان بردارید: اگر عادت دارید فقط به کمبودهای خود فکر کنید، سعی کنید از این به بعد روی جوانب مثبت خودتان تمرکز کنید. هر زمان که احساس کردید بیش از اندازه نسبت به خودتان انتقادی نگاه می‌کنید، یک نکته مثبت درمورد خودتان بگویید. هر روز سه ویژگی خودتان که شادتان می‌کند را یادداشت کنید.

· به دنبال موفقیت باشید نه کامل بودن زیرا کامل بودن هیچگاه جز در مورد باری تعالی تحقق نمی یابد و لذا هرگز از خود راضی نمی شوید: به این فکر کنید که در چه کارهایی خوب هستید و از چه چیزهایی لذت می‌برید و به سراغ آنها بروید.

· اشتباهات را فرصت‌هایی برای یادگیری ببینید: قبول کنید که اشتباه می‌کنید چون همه انسان‌ها اشتباه می‌کنند. اشتباهات بخشی از یادگیری هستند. به خودتان یادآور شوید که استعدادهای هر فرد مدام در حال تغییر و رشد است و همه آدمها در کارهای مختلف استعداد و توانای دارند، همین آدمها را جالب می‌کند.

· چیزهای جدید را امتحان کنید: فعالیت های مختلف را امتحان کنید تا استعدادهای خود را بهتر بشناسید. بعد به توانایی‌ها و مهارت‌های جدیدی که به دست می‌آورید افتخار کنید.
· تشخیص دهید چه چیزهایی را می‌توانید و چه چیزهایی را نمی‌توانید تغییر دهید: اگر تشخیص دهید که بخاطر یک مسئله درمورد خودتان ناراحت هستید که می‌توانید آن را تغییر دهید، از همین امروز شروع کنید. اگر چیزی است که قادر به تغییر آن نیستید ،سعی کنید خودتان را همانطور که هستید قبول کرده و دوست بدارید.

· هدف تعیین کنید: فکر کنید دوست دارید چه کاری انجام دهید و بعد برای انجام آن برنامه‌ریزی کنید. برنامه‌تان را به دقت و با تعهد دنبال کنید و روند پیشرفتتان را بررسی کنید.
· به ایده‌ها و نظرات خود افتخار کنید: برای ابراز عقاید خود خجالت نکشید.
· کمک کنید: به یکی از همکار‌هایتان که مشکل دارد کمک کنید، به همسرتان برای مرتب کردن خانه کمک کنید یا برای هر کار مثبت دیگر پیشقدم شوید. وقتی احساس کنید که در زندگی دیگران تغییر ایجاد می‌کنید و کمک شما ارزشمند است، اعتمادبه‌نفستان بالا خواهد رفت.
· ورزش کنید: با ورزش کردن می‌توانید استرستان را خالی کرده، سالم‌تر و شادتر شوی
· منتقد درونیتان را تعلیم دهید: چون این منتقد درون شماست، می‌توانید کنترل آن را به دست بیاورید و اجازه ندهید که تحقیرتان کند یا چون فکر می‌کند شکست می‌خورید نگذارد کاری را انجام دهید. تصمیم بگیرید که از این به بعد این ندای درونیتان فقط توصیه‌ها و پیشنهادات مثبت برایتان داشته باشد.

· مراقب ایدآل‌گرایی باشید: آیا انتظار غیرممکن‌ها را دارید؟ بد نیست که توقعات بالا داشته باشید اما اهدافی که برای خودتان تعیین می‌کنید باید قابل دستیابی باشند.

مهارت های جرات ورزی:

جرأت ورزی یعنی توانایی در بیان افکار ، احساسات و عقاید خود به شکل مستقیم، صادقانه و متناسب به نحوی که به حقوق خود و دیگران صدمه ای نرسانید. رفتار جرأتمندانه به شما کمک می کند تا بتوانید به خود اطمینان داشته باشید، اعتماد به نفس خود را افزایش دهید، احترام دیگران را نیز جلب کنید، توانایی تصمیم گیری خود را بهبود بخشید .

- انواع رفتار جرأت مندانه:

· رد جرأت مندانه، زمانی که با درخواست های نادرست و نامعقول دیگران مواجه می شوید، می توانید با روش رد قاطعانه ( جرأت مندانه) در عین رعایت ادب، با صلابت به درخواست نامعقول آنان پاسخ منفی بدهید. مثال :‌اگر به میهمانی دعوت شدیم که اعضای شرکت کننده در آن را نمی شناسیم و نمی خواهیم در آن میهمانی شرکت کنیم، می گوییم متأسفم من در میهمانی ای که اعضای آن را نمی شناسم، شرکت نمی کنم . لازم به ذکر است که دلیل اعتیاد برخی از جوانان و نوجوانان به سیگار و یا مواد مخدر عدم بهر مندی آنها از مهارت جرات ورزی است.
· درخواست جرأت مندانه، از این روش در مواقعی که نیازمند کمک گرفتن از دیگران هستید، استفاده کنید. مثال : اگر برای حل یک مشکل بخواهیم از والدین یا دوستی کمک بگیریم، می گوییم‌: من برای حل مشکلم نیازمند کمک و همفکری شما می باشم،آیا می توانید به من کمک کنید؟
· بیان جرأت مندانه از این روش برای بیان احساس و افکار خود در تقدیر و تشکر از دیگران استفاده کنید.مثال از دعوت شما سپاسگزارم.

- هدف های جرأت مندی: در مهارت جرأت مندی هدف، تغییر در خود ماست، نه تغییر در دیگران، تا بتوانید نیازها و احساسات و افکار خود را ابراز کنید و از آسیب های احتمالی در امان بمانید. در بعضی مواقع از رفتارهای جرأت مندانه که استفاده می کنید، ممکن است به هدفی که می‌خواهید دست نیابید ولی ازاین که توانسته اید اصول رفتار جرأت مندانه را اجرا کنید، نشاط و اعتماد به نفس شما تقویت می شود. مثال : در درخواست جرأت مندانه ممکن است بگویید : من به همفکری شما در حل مشکلم نیازمندم. ولی فرد مقابل پاسخ منفی دهد. در این جا هدف درخواست جرأت مندانه بوده است که شما انجام داده اید، حتی اگر به هدف نهایی نرسید، در این صورت درخواست جرأت مندانه را از شخص دیگری می نمایید تا به حل مشکل دست یابید.

- یکی از رفتارهای جرات مندانه، نه گفتن است. گفتن نه و یا بله در مقابل درخواست دیگران زمانی که به اختیار خود انسان باشد، جرأت مندی است. هر گاه در مقابل درخواست غیرموجه و نا به جای دیگران به دلیل رودربایستی یا ترس و یا هر دلیل غیرمنطقی دیگری نتوانید با جرات از کلمه ی «نه» استفاده کنید، خودتان را مورد هجوم بسیاری از آسیب ها و فشارها قرار خواهید داد. از جمله مواردی که ضروری است از کلمه ی «نه» استفاده کنید، موقعیت های زیر می باشد :

 · زمانی که از سوی دیگران خواسته ای نامعقول مطرح می شود

· زمانی که مشغول کار مهمی هستید، شخصی کاری با اولویت کمتر را به ما پیشنهاد می دهد.

· زمانی که برای «کار پیشنهادی» مهارت و دانش کافی را ندارید.

· زمانی که خیلی عصبانی و ناراحت هستید. – زمانی که کار پیشنهادی را کس دیگری می تواند به خوبی انجام دهد.

· زمانی که پیشنهاد دهنده، به هویت و حریم شخصی شما قصد تجاوز داشته باشد.

· زمانی که از شما بر خلاف علائق، معیارها یا اعتقادات دینی و ارزشی شما ، چیزی را طلب نمایند.