سئوال 20

موضوع: عدم مسئولیت پذیری والدین

     پدرم من و برادرم را به خدا سپرده وهیچ مسئولیتی را نسبت به ما قبول نمیکند ما هم کار میکنیم هم دانشگاه میریم هیچ وقت از ما سوال نکرده چی کاری میکنید و یا چه درسی میخوانید اصلا با ما کار نداره این باعث شده من به مرگ پدرم راضی باشم ازش متنفرم و همه ی اشناهایمان به من و برادرم حسادت میکنن و پدرم قدر ما را نمیداند وهیچ حمایتی نمیکند وتا الان که 22 سالم شده هیچ محبتی به ما نکرده ازتون کمک میخوام ما چیکار کنیم؟ بنظر من او یک حیوان است .

پاسخ مشاور

      «مهم نیست چه کسی مقصر است، مهم این است که یادمان باشد عمرمان کوتاه است و در پایان زندگی خواهیم گفت: کاش فقط چند لحظه بیشتر فرصت داشتیم تا خوب بهم نگاه کنیم و همه ناگفته­های مهرآمیز یک عمر را در چند ثانیه بگوییم».
دانشجوی گرامی؛ احساس دختری در سن و سال شما را که قطعاً نیازمند حمایت عاطفی بیشتری از سوی افراد خانواده به ویژه پدر می­باشد، کاملاً درک می­نماییم؛ زیرا در شرایط عادّی نیز دختران به دلیل عاطفی بودن، نیازمند عواطف بیشتری نسبت به پسران در خانواده هستند، چه رسد به این­که شرایط خانواده به گونه­ای باشد که آن­ها با بی­مهری والدین به ویژه پدر نیز مواجه باشند.
به هر حال از این که به پرسمان اعتماد کرده و مسأله موجود در روابط خود و پدر گرامی­تان را با ما در میان گذاشتید، بسیار سپاسگزاریم. امیدواریم خداوند آرامشی را به شما هدیه نماید تا آنچه را که نمی­توانید تغییر دهید، بپذیرید و شهامتی ارزانیتان نماید که آنچه را می­توانید تغییر دهید، تغییر دهید و دانشی که تفاوت آن دو را بدانید.
نکته بسیار مهمّی که شایسته است بدان توجّه داشته باشید آن است که باید قبول نمایید ما انسان­ها در زندگی خود همواره با افرادی نظیر پدر گرامی­تان مواجه می­باشیم کـه درک کردن و مصاحبت با آنها تا حدودی دشوار است. گرچه ممکن است ایـن­گـونـه افراد از دید ما غیر عادی بـه نظر آیـنـد، ولی در همه جا وجود دارند و ما مجبوریم از طریقی که در ادامه بدان اشاره خواهد شد به نوعی با آنها کنار بیاییم.
در این میان واقعیّت آن است که چون رفتار و روحیّه پدرتان با گذر عمر به صورت یک صفت ثابت شخصیتی در آمده است، سخت تغییر می­پذیرد و متحوّل ساختن چنین فردی آن هم زمانی که خودش مخاطب مستقیم ما نیست و چه بسا به اشتباه بودن رفتارهای خود اعتقادی ندارند، دشوار می­نماید؛ اما امری شدنی است، بنابراین نیازمند صبر، حوصله و همین طور تدبیر، هوشیاری و ظرافت­های رفتاری خاصی از طرف شما، مادر گرامی­تان و سایر اعضای خانواده است؛ بنابراین:
1- به نظر می­رسد مهمترین ویژگی پدرتان این است که به اندازه کافی نسبت به امورات زن، فرزند و خانواده حس مسئولیّت­پذیری ندارد.
همان­طور که از واژه مسئولیّت­پذیری برمی­آید یعنی آن­که اگر کسی وظیفه و یا نقشی را در زندگی خانوادگی و یا اجتماعی خود برگزید همه تلاش خود را در راه انجام موفّق آن بذل نموده و در برابر کم و کیف انجام آن پاسخگو باشد، در حالی­که متأسّفانه پدرتان حتّی با وجود داشتن فرزندانی موفّق که در جمع فامیل زبانزد هستند نسبت به وضعیّت اقتصادی و مالی آن­ها در زمینه تحصیل و ... غیرمسئولانه برخورد می­نماید.
شاید هیچ چیز به این اندازه کمکتان نکند که بهتر است ابتدا واقعیّات زندگی خانوادگی و پدرتان را به عنوان یک خانواده دارای بدسرپرست( بدون احساس مسئولیّت) بپذیرید تا بتوانید متناسب با آن به دنبال راه حل باشید؛ زیرا در این میان نوع و میزان درک شما جهت یاری­رسانی به وی با هدف بهبود شرایط بسیار کارساز است.
2- به هر حال اگر بخواهید برچسب« مسئولیّت­پذیری» به پدرتان بخورد، ضروری است که وی ویژگی­های زیر را حائز گردد:
1. با حقوق، مسئولیت­ها و وظایف خود در زندگی آشنا شود.
2. به حقوق دیگران از جمله اعضای خانواده نظیر زن و فرزند احترام بگذارد.
3. منظم بوده و سعی نماید کارها و ظایفی را که بر عهده می­گیرد به موقع انجام دهد.
4. برنامه­ریزی کوتاه مدّت و بلند مدّت در مورد امورات مربوط به خود و زن و فرزند داشته باشد.
5. از میزان پیشرفت کارهای خود و انجام صحیح امور ارزیابی واقع­بینانه داشته باشد.
6. انعطاف­پذیر باشد.
7. با اطرافیان خود در خانواده و اجتماع سازگار باشد.
8. از رشد فکری خوبی برخوردار باشد.
9. همه مراقبت­ها را در این نکته مصروف سازد که اشتباهی در انجام مسئولیّت خود نداشته باشد، اگر هم اشتباهی رخ داد از زیر بار پذیرش آن شانه خالی نکند، بلکه با تمام توان در اصلاح آن بکوشد.
در سایه اعتقاد شما و پدرتان برای زمینه­سازی و کمک به احراز چنین شرایطی است که شایسته است شما و اطرافیان­تان کاری نمایید که وی برای نجات روابط خود با فرزندان و ... از این وضعیّت کاری انجام دهد.
3- با توجّه به این­که افرادی نظیر پدرتان تحمل قبول مسئولیت را ندارند و از زیر بار مسائل شانه خالی می­کنند جا دارد اعتماد بنفس خود را در مقابل وی از دست نداده و مراقب سلامت روانی خود، مادر و سایر اعضای خانواده باشید.
4- تناسب تکلیف با توان وی و عمل به تکالیف از جمله نکات مهم در جهت افزایش مسئولیت در پدرتان است؛ زیرا این موضوع از بروز احساس شکست(احساسی که منجر به تسلیم شدن و سلب مسئولیت فرد می‏شود) در او جلوگیری می‏کند؛ بنابراین متناسب با توان وی از او انتظار داشته باشید و بسیار مراقب باشید که خواسته و یا ناخواسته متأثّر از حس کمال­گرایی ایام نوجوانی و جوانی از جانب شما توقعاتی به وی منتقل نگردد که نتواند از عهده انجام آن برآید؛ زیرا وی را نسبت به امورات خانواده و فرزند دلسردتر می­نماید.
5- قرار گرفتن در دایره «آرزوها»، به بی‏اعتنایی نسبت به پذیرش مسئولیت و سلب اختیار و در نتیجه، «شکست» می‏انجامد؛ شکستی که احساس بی‏ارزشی را در پی دارد؛ بنابراین از هر طریقی پدرتان را به عمل وادارید؛ زیرا در حوزه عمل قرار گرفتن موجب افزایش حس مسئولیت شده، یک احساس ارزشمند را در دل وی پدید خواهد ‏آورد؛ لذاست عملاً شرایط را به گونه­ای مهیّا سازید که مثلاً برای تأمین بخشی از هزینه تحصیل­تان پیشقدم گردد.
6- از روش مواجهه با نتایج اعمال و تکیه بر قضاوت وی نسبت به عملکرد خود بهره گیرید و خود و یا افرادی از فامیل و آشنایان که احتمال تأثیرگذاری وی بر پدرتان محتمل است در فضایی مناسب واقعیّت­های زندگی پدرتان را از جنبه­های مختلف اقتصادی و ... به او بنمایانید تا وی دریابد که به عنوان مثال عدم اهتمام وی به تدمین هزینه تحصیل فرزندانش چقدر جلوی ترقّی فرزندان و خانواده­اش را در زندگی گرفته!.
*در مورد نوع روابط عاطفی خود و پدرتان و آرزوی شما جهت جلب مهربانی وی که متأسّفانه متأثّر از نوع برخوردهای پدرتان با عبارات تند و ناشایستی عنوان گردیده، نیز گفتنی است که به یاد داشته باشید قاعده کلّی در روابط خانوادگی آن است که این­گونه روابط دو طرفه است و هیچ­کدام از طرفین نمی­توانند مدّعی گردند که در تخریب جریان رابطه، تنها دیگری مقصّر است.
دانشجوی گرامی؛ خوب بیندیشید که آیا امکان دارد نوع رفتارتان با پدرتان به گونه­ای باشد که زمینه ارتباط ناسالم را بین شما و او فراهم سازد؟! زیرا به عنوان مثال ممکن است خدای ناکرده در مقابل وی به­گونه­ای برخورد کرده باشید که این زمینه را فراهم می­سازد که وی خود را مستحق بداند به شیوه­ای که اشاره نمودید با شما رفتار نماید و یا از لحاظ عاطفی از شما کناره بگیرد.
خداوند همه انسانها را در مقابل اعمال و رفتارى که انجام مى‏دهند مورد سؤال قرار مى‏دهد و پدرتان نیز باید پاسخگوى اعمال و رفتار خود در قبال شما باشد؛ بنابراین توجّه داشته باشید که این موضوع به هیچ عنوان از وظیفه دختر متدیّنی همچون شما نسبت به وی نمی­کاهد.
در حقیقت شما وظیفه دارید در همه حال به وی احترام بگذارید، حتى اگر به شما بى­احترامى کند.
آیا احساس نمی­کنید که رفتار وی تا حدّ زیادی می­تواند متأثّر از نوع برخورد شما باشد؟!
اشتباه برداشت نکنید ما درصدد متهم کردن شما نیستیم و نمی­خواهیم مسئولیّت نوع عملکرد پدرتان را متوجّه شما نماییم، بلکه می­خواهیم با تشریح وضعیّت موجود پرده از سرّی برداریم که شما را قادر خواهد ساخت از آن طریق رفتار وی را به شکل صحیح و در جهت مطلوب مدیریّت نمایید.
در حقیقت در پی آن هستیم که بگوییم گرچه ممکن است در بدو امر تغییر رفتار وی نسبت به شما دشوار به نظر آید؛ ولی آیا این را قبول دارید که برای تغییر خود چنین محدودیّتی ندارید.
از سوی دیگر درصد قابل توجّهی از نوع عملکرد دیگران در قبال ما متأثّر از شیوه برخورد ماست؛ لذا راهکار ما این است که با پدرتان به گونه­ای رفتار نمایید که دوست دارید وی با شما رفتار کند. مطمئن باشید این سرمایه­گذاری به زودی نتیجه خواهد داد.
در حقیقت می­خواهیم پیشنهاد دهیم که اولین گام را خودتان در برقراری روابط دوستانه و مهرآمیز با پدرتان بردارید. هیچ وقت برقرار کردن ارتباط خواه بین زن و شوهر باشد یا بین والدین و فرزندان کار ساده‌ای نبوده است؛ بنابراین از این مسأله فرار نکنید و با آن رو در رو شوید، به گونه­ای که اگر می­خواهید ارتباط اثربخشی داشته باشید، بایسته است:
1. مایل باشید ارتباط بهتری با وی برقرار کنید؛ البتّه نباید انتظار داشته باشید که این امر یکدفعه رخ دهد؛ بلکه این امر به صورت تدریجی اتفاق می­افتد؛ بنابراین از هرگونه کم­صبری اجتناب نمایید.
2. معتقد باشید که می­توانید ارتباط خود با پدرتان را بهبود بخشید؛ لذا هر روز به خود تلقین کنید که می­توانید و به دنبال جستجوی راههایی باشید که با پدرتان سر گفتگو را باز کنید، مهم نیست چه می­گویید، بلکه حتّی از کارهای روزانه خود با یکدیگر بگویید و در مورد علاقه­مندی­های پدرتان پرسش نمایید.
3. جهت کمتر شدن مشکلات در خانواده تا جایی که می­توانید کاری کنید که از ایجاد بحران در روابط با پدرتان از سوی خود و خانواده­تان جلوگیری نمایید؛ امّا اگر چنانچه بحران به پا شد، سعی کنید یا سکوت کنید یا از جمله «شاید حق با تو باشد» در برابر وی استفاده کنید.
4. او را با دیگران مقایسه ننموده و سرزنشش نکنید؛ زیرا طعنه زدن، تمسخر کردن، زخم زبان، توهین، تحقیر و... فقط شرایط را بدتر می­کند.
5. خواهشمندیم در کنار همه ناملایماتی که از سوی پدرتان بر شما و خانواده تحمیل می­شود، سعی کنید بیش از پیش به خوبی­های پدرتان اندیشیده و سعی کنید خوبی­های وی را نیز ببینید تا روابط بهتری با وی برقرار سازید. از زوایه­ای دیگر به ماجرا نگریسته و مهارت خود را برای کشف خوبی­های پدرتان به عنوان تسهیل­گر روابط مؤثّر با وی ناکافی بدانید؛ زیرا قطعاً وی خوبی­هایی نیز دارد که نخواسته و یا نتوانسته­اید ذهن خود را بر آن متمرکز سازید؛ در حالی­که پیش شرط برقراری روابط خوب با دیگران آن است که از ابتدا از این طریق احساسی خوش در خود نسبت به آن­ها ایجاد نمایید.
6. بیش از پیش کارها و اخلاق شایسته پدرتان را در حضور وی برجسته سازید تا انگیزه تکرار آن­ها در وی افزایش یابد. به عنوان مثال اگر تنها و تنها یک بار معجزه­ای رخ داد و پدرتان رفتاری محبّت­آمیز با شما داشت به این دلیل که احساس خوشی در شما به وجود آورده در حد مبالغه­آمیزی از وی تشکّر نمایید و به وی بگویید که از داشتن چنین پدری به خود می­بالید.
7. در حق وی دعا نموده، از خداوند بخواهید که به او کمک کند تا موجبات اصلاح رفتارش فراهم گردد.

سئوال 62 - ارتباط با مادر شوهر
پرسشنامه ها
رمز پیروزى مردان بزرگ
تکنیک خاموشی
مشاوره رهنما
سئوال 61 : لجوج وخودرأی بودن همسر
معرفی کتاب
آموزش خانواده
وقتی کسی را دوست دارید
آیین همسرداری
مشاوره اینترنتی
مشاوره مجازی
سخن روز
[عناوین آرشیوشده]