سئوال48

موضوع : بیش فعالی کودک سه ساله

   با سلام و خسته نباشید من یک پسر 3ساله دارم خیلی شیطونه دقت بالاست و همه چیزو خیلی سریع یاد میگیره ولی خیلی شیطونه و خیلی لجبازه وقتی به او می گویی کارا انجام نده برعکس انجام میده یا اگر بچه ها با او بازی کنند ناقافل یکدفعه بچه ها را کتک می زنه با دختر بچه ها خیلی بد رفتار میکنه لباس خیلی بد میپوشه هرچه خودش دوست داره می خواد که بپوشه اگر بخواد کاری را انجام بده که ما جلوش بگیرم و بگوییم انجام نده آنقدر جیق و داد و گریه می کند که از حال بره و کارش را انجام بده و مرتبا در حال بازی کردنه اصلا یکجا  نمینشینه دائما جون بو جوش داره مدام در حال دویدن و پریدن و دوچرخه بازی است لطفا بگویید پسر من پیش فعال است و باید جگونه با آن رفتار کنم (سمیه )

پاسخ مشاور

سلام علیکم خواهر گرامی ما ابتدا در مورد نشانه های بیش فعالی مواردی را مطرح وسپس به برخی از روش های درمانی آن اشاره می کنیم.

نشانه های بیش فعالی

      "کودک باید کمترین نشانه های ابتلا به اختلال بیش فعالی را داشته باشد، نمی توان هر کودکی که شیطنت دارد را بیش فعال دانست." اختلال نقص یا بیش فعالی شایع ترین اختلال روانپزشکی کودکان و نوجوانان است که به صورت سرپایی با مراجعه به درمانگاه ها، درمان می شوند. این اختلال در میان کودکان و نوجوانان حدود 5 تا 8 درصد شیوع داشته و شامل سه نوع پرتحرکی، کمبود توجه و کم توجهی و رفتارهای تکانه ای می شود." 

- بچه هایی که دچار بیش فعالی از نوع پرتحرکی هستند بچه هایی بی قرار و ناآرام اند، که هیچگاه در یک جا به شکل ثابت نمی نشینند و دائم در حال راه رفتن هستند. این مشکلات در مدرسه نمود بیشتری پیدا می کند چرا که با رفتارهای خود موجب برهم زدن نظم کلاس شده و یا اگر بتوانند خود را کنترل کنند، دائم بر روی صندلی خود در حال حرکت هستند. اصطلاحی که معمولا در مورد این گروه از بچه ها به کار می برند این است که گویا موتوری به پای این کودکان وصل شده که از ابتدای روز تا اواخر شب دائم روشن بوده و خاموشی ندارد. این کودکان از انجام رفتارهای پرخطر لذت می برند و پرحرفی مشخصه  دیگر این گروه از کودکان بیش فعال است.

-"کودکان بیش فعال ،از نوع کم توجه ،کودکانی هستند که دائما در حال رویا پردازی بوده و این موجب  تمرکز  نداشتن در این کودکان می شود که این مشکل هم در مدرسه بیشتر خود را نشان می دهد. این کودکان علاقه ای به انجام تکالیفی که نیاز به دقت زیادی دارد، نداشته و برای درس خواندن مشکل دارند. برای نمونه زمانی که در کلاس درس معلم در حال دیکته گفتن به بچه ها است، کودک بیش فعال ممکن است به سبب نداشتن تمرکز و توجه، کلماتی را که نوشتن آن را هم بلد است، جا بیندازد. در حالی که در خانه،  زمانی که مادر به او متنی را دیکته می کند، به خاطر توجه مادر بر روی او و این که کودک تنها است و کسی در اطرافش نیست به خوبی دیکته را نوشته و نمره خوبی هم به دست می آورد. این کودکان در نوشتن تکالیف در منزل مشکل دارند و با گوشزدهای پشت سر هم پدر و مادر و با تاخیر زیاد تکالیف خود را انجام می دهند." "مشخصه دیگر کودکان بیش فعال نوع کم توجه، فراموشکاری آنان است به طوری که ممکن است دائما وسایل خود را در مکانی گم کرده و یا جا بگذارند. همچنین این کودکان در برنامه ریزی برای کارهای خود مشکل دارند برای نمونه،  اگر قرار باشد سه تا کار را در روز انجام دهد نمی داند اول کدام یک را در اولویت قرار دهد و نمی تواند از پس آن برآید. معمولا پدر و مادر باید برایش برنامه ریزی می کنند و همیشه باید کسی او را در برنامه ریزی برای کارهایش کمک کند". 

- "نوع دیگر بیش فعالی، رفتارهای تکانه ای کودک است و مشخصه بارز کودکان بیش فعال با رفتارهای تکانه ای، این است که صبر و تحمل کمی دارند و میان صحبت های دیگران می پرند و نمی توانند صبر کنند که صحبت های طرف مقابل تمام شود و یا حوصله ایستادن داخل صف در حیاط مدرسه ندارند." "ممکن است که کودکان بیش فعال تمام نشانه های گفته شده  را نداشته باشند، اما این کودکان باید حداقل معیارها را داشته باشند و با تشخیص روانپزشک کودک است که مشخص می شود کودکی طبیعت پرتحرکی دارد و یا دچار بیش فعالی است."

علل بروز  بیش فعالی در بیشتر موارد علت واضحی ندارد اما نکته مهم در این میان ، ژنتیک و عوامل بیولوژیک است که نقش مهمی در بروز این اختلالات در کودک دارد.  نقش تغذیه در بروز بیش فعالی و یا بهبود آن مسئله ای است که هنوز ثابت نشده است و در برخی مطالعات گفته شده مصرف اسیدهای چرب و برخی ویتامین ها موجب بهبود بیش فعالی می شود. اما مطالعات فعلی هنوز آن را اثبات نکرده است و می توان در کنار مصرف داروها برای درمان بیش فعالی از مصرف اسیدهای چرب و امگا3 نیز استفاده کرد و ضرری هم برای کودک ندارد اما نمی توان صرفا از آن برای درمان بیش فعالی کودک استفاده کرد." 

"درمان های دارویی و به کارگیری روش های شناخت درمانی و آموزش فرزند پروری به والدین از جمله روش های درمان بیش فعالی کودک و نوجوان است."

روشهای درمان بیش فعالی

1-    روش رفتار شناختی:

برخی از کودکان بیش فعال برای نظم دهی رفتار خود ناتوانند و همچنین در هدایت توجه خود نیز مشکل دارند. در این روش درمان، کودک می‌آموزد از برخی اظهارات و تصویرسازی‌های ذهنی (تا زمانی که تکلیف را انجام می‌دهد)، استفاده کند. برای مثال، کودک ممکن است در کلاس درس هنگام پریشانی بیاموزد به منظور جلوگیری از منحرف شدن توجه، چیزهایی مانند «تمرکز» یا «تمرکز کن روی تکلیف»! را برای خود بازگو کند.
کودکان بیش‌فعال در پیگیری آموزش و به پایان رساندن تکالیف، مشکلات عمده‌ای دارند. آنها اغلب نمی‌توانند حتی به یاد آورند که باید چه کار کنند

2-  دارو درمانی:

برای درمان کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی که جنب و جوش و بی‌قراری آنها بیش از حد و همه جانبه است، با تجویز پزشک داروهای محرک‌زا موثر است.

3- روش لاک پشتی

     در کنترل بیش فعالی و کاهش حرکات زاید کودکان، شیوه‌های خودآگاهی، کنترل رفتار و حرکات آهسته و آرام به آنها آموزش داده شود. در این زمینه می‌توان از روش‌های متنوعی استفاده کرد. یکی از روش‌هایی که امروزه در ارتباط با کاهش <بیش فعالی» کودکان در امریکا و کشورهای اروپایی مورد توجه و استفاده والدین و مربیان واقع می‌شود، <روش شبیه سازی لاک پشت» است. در این روش به کودکان آموزش داده می‌شود (القاء می‌شود) که بگویند می‌خواهند آرام و با طمانینه حرکت کنند، آرام و آهسته همچون لاک پشت. در این روش با بهره گیری از برنامه‌ای جامع، منظم و هدایت شده که مرکب از فعالیت‌ها و تمرینات گوناگون است، کودک می‌آموزد که رفتار و حرکات زاید و غیرضروری خود را کاهش دهد. حرکت لاک پشتی، آهنگ و هدف مطلوب این روش محسوب می‌شود.
علاوه بر این، در اصلاح رفتار بیش فعالی کودکان، از روش‌های مؤثر و مفید دیگر همچون روش الگویی (الگو قرار دادن رفتار مطلوب بزرگسالان)، خود اصلاحی (کاهش یا اصلاح رفتار زائد و غیرضروری از طریق مشاهده رفتار خود در ویدئو)، ایفای نقش (بازی نقش افراد مطمئن، آرام و باصلابت) و سرانجام تنش‌زدایی (تمرینات انبساط روانی عضلانی) را می‌توان نام برد. برخی از پژوهشگران عقیده دارند مؤثرترین درمان بیش‌فعالی ترکیبی از درمان دارویی و درمان رفتاری است.

نکات پایانی

در پایان این نکته حائز اهمیت است که اعمال هر نوع رفتار پرخاشگرانه و تنبیهی بخصوص تنبیه بدنی، در برخورد با این قبیل کودکان، نه تنها در اصلاح پایدار رفتار ایشان مؤثر واقع نمی‌گردد، بلکه موجب تشدید رفتارهای زاید و اختلال بیشتر می‌شود.

بنابراین، برای این که کودکان ما بیش فعال و بی قرار بار نیایند، سعی کنیم:
1. نیاز به توجه، محبت و مهربانی آنها را ارضا کنیم، تا آنان به خاطر این نیاز، بی‌قراری نکنند.
2. امنیت روانی را برای کودکانمان فراهم کنیم تا احساس عدم امنیت، آنها را بی قرار نگرداند.
3. سعی کنیم روابط دوستانه با کودکان خود داشته باشیم تا آنان راحت‌تر مسائل و مشکلات خود را با ما در میان بگذارند.
4. توقع بیش از توان کودکان از آنها نداشته باشیم و کارهایی که از عهده` آنان می‌تواند برآید به آنها واگذار کنیم و وقتی آن را تمام کردند، آنها را مورد تشویق قرار دهیم.
5. به هیچ وجه کودکان خود را در موقعیت اضطراب قرار ندهیم.
6. با ایجاد سرگرمی مناسب، اوقات فراغت آنها را پُر کنیم.
7. هیچ وقت آنها را تحت فشار قرار ندهیم.
8. آنان را همان گونه که هستند و بدون قید و شرط قبولشان کنیم و به آنان دلگرمی بدهیم.
9. پدر و مادر باید تضادهای انضباطی را کنار بگذارند و یک نوع انضباط و برنامه داشته باشند تا تکلیف برای کودک روشن باشد.
10. باید از تشویق‌ها و تنبیه‌های نابجا جدا خودداری کنیم.

سئوال 62 - ارتباط با مادر شوهر
پرسشنامه ها
رمز پیروزى مردان بزرگ
تکنیک خاموشی
مشاوره رهنما
سئوال 61 : لجوج وخودرأی بودن همسر
معرفی کتاب
آموزش خانواده
وقتی کسی را دوست دارید
آیین همسرداری
مشاوره اینترنتی
مشاوره مجازی
سخن روز
[عناوین آرشیوشده]